Energie advies 

Gedrag aanpassen
(kost niets, dus terugverdientijd: korter dan 1 dag…)

Verwarming

• Lagere temperatuur in huis. Veel mensen stoken de woning warm op 20° of zelfs hoger. Iedereen kan wennen aan een lagere temperatuur van bijvoorbeeld 18°. De eerste dagen lijkt dat kil, maar het went snel. Een lekkere warme trui of dekentje kan helpen. De besparing is bijna 8% op de gasrekening per graad naar beneden, dus al snel € 300,– per jaar.
• Verwarm niet het hele huis, maar alleen waar je zit. Een koele slaapkamer wordt al door veel mensen gewaardeerd en is goed voor de gezondheid. Ook daar geldt dat het nodig is om te wennen, dus verlaag de temperatuur in de winter geleidelijk tot bijvoorbeeld 15 graden. De besparing kan afhankelijk van de temperaturen en woning oplopen tot € 100,– per jaar.
• Verlaag de temperatuur ‘s nachts. Bijvoorbeeld 15° bij verwarming met radiotoren of 17° bij vloerverwarming. Wacht daarmee niet tot het moment van slapengaan, want de warmte blijft nog lang in de woning aanwezig. De besparing is al snel € 100,– per jaar.
• Verlaag de temperatuur bij afwezigheid. Bijvoorbeeld 15° bij verwarming met radiotoren of 17° bij vloerverwarming. Wacht daarmee niet tot het moment van vertrek, want de warmte blijft nog lang in de woning aanwezig. Als op werkdagen iedereen na het ontwaken al snel vertrekt, kan overwogen worden om in de ochtend de thermostaat op de nachtstand te laten staan. P.s. zie bij energiebesparende maatregelen het voordeel van een klokthermostaat.
• Hou deuren en ramen gesloten. Ventileren is noodzakelijk, maar als er goede mechanische ventilatie in de woning zit, is luchten via ramen en deuren niet nodig. Mechanische ventilatie is verplicht in nieuwbouw sinds 2006 maar is al gemeengoed sinds 1992. Bij oudere woningen zonder mechanische ventilatie is luchten wel noodzakelijk voor een gezond binnenklimaat. Hou dat dan beperkt tot de ruimtes waar iemand is en lucht niet overdreven veel, de warmte vliegt zo naar buiten. Zie verder bij energiebesparende maatregelen over balansventilatie.
• Veel CV combiketels hebben een eco-stand. Zet die aan. Anders wordt gas verbruikt om een kleine hoeveelheid water de hele tijd op temperatuur te houden om warm water zonder vertraging te leveren. Het nadeel is dat je ongeveer 10 seconden langer moet wachten op warm water. Neem koud water, als het niet perse warm hoeft te zijn.
• Veel CV ketels leveren warm water op een hoge temperatuur. Verlaag dat naar 60°. Hoger kost meer energie en geeft het risico op verbranding. Lager dan 60° wordt afgeraden vanwege het risico op bacterievorming.
• Veel CV ketels leveren water aan de radiatoren op een te hoge temperatuur. Verlaag die zoveel mogelijk, want hoe hoger de temperatuur, hoe hoger het gasverbruik. Experimenteer op een koude dag tot hoever het verlaagt kan worden, totdat de woning niet meer warm genoeg te houden is. Zet hem dan op maximaal 5° hoger. Nadeel is dat het wat langer duurt voordat de woning warm wordt. Deze maatregel werkt goed in combinatie met een klokthermostaat.

Douchen

• Na verwarming kost baden/douchen de meeste energie. Daar is veel op te besparen. Sommige mensen houden er van om lang onder het stromende water te staan. Dat is niet nodig om schoon te worden. Een ‘techniek’ die al lange tijd wordt toegepast door ‘zuinige Zeeuwen’ is: jezelf kort afspoelen, kraan uitzetten, inzepen, zeep/shampoo afspoelen, klaar. Dan hoeft het water nog geen 5 minuten lang te stromen. Inzepen onder stromend water is niet efficiënt. Verder kan bespaart worden door niet dagelijks te douchen, het water niet onnodig hard te laten stromen en door wat minder warm water te kiezen. Op de warme dagen in de zomer is douchen met koud water prima te doen, ook dat went en is gezonder. Het vullen van een warm bad staat gelijk aan 20 minuten douchen.

Koken

• Na verwarming en douchen wordt de meeste energie gebruikt bij het koken. Gas is wat goedkoper dan elektrisch, maar heeft als nadeel een wat groter brandgevaar en het is slechter voor het binnenklimaat doordat zuurstof wordt verbruikt en fijnstof vrijkomt.
• Ontdooi bevroren producten op tijd, in de koelkast.
• Verbruik niet meer energie dan nodig voor het kookproces. Een gasvlam die tot voorbij de bodemrand van de pan komt, is niet efficiënt, dan staat de pit te hoog ingesteld of is de pan te klein.
• Zorg voor goede pannen die passen bij de warmtebron en bij de inhoud van het gerecht.
• Kook met niet meer water dan nodig.
• Kook met het deksel op de pan.
• Kokend water wordt niet warmer dan 100°, ook niet als de pit hoog blijft staan. Zet op tijd de warmtebron uit, als het kookproces zijn einde nadert.
• Kies een 1-pansgerecht, bijvoorbeeld in een wokpan.
• Laat een oven niet voorverwarmen en hou de deur zoveel mogelijk dicht. Oven op tijd uitzetten, hij koelt slechts langzaam af.
• Kliekjes eerst laten afkoelen, dan pas in de koelkast.

Vaatwasser

• Kies een vaatwasser met donkergroen energielabel (voorheen A+++).
• Pas aanzetten als hij vol is.
• Kies voor eco programma of een kort wasprogramma.
• Vettigheid vooraf afnemen met keukenpapier, spoelen is niet nodig.

Wassen en drogen

• Kies apparaten met donkergroen energielabel (voorheen A+++).
• Koop geen oude machine, nieuwe zijn veel zuiniger dan 10 jaar geleden.
• Kies de juiste trommelinhoud, die past bij de gezinsgrootte.
• Pas aanzetten als hij vol is.
• Was op 20 of 30°. Sommige was vereist voor de hygiëne een hogere temperatuur.
• Kies voor eco programma of een kort wasprogramma.
• Pas wassen als het nodig is. Een kledingstuk is vaak niet vies na 1x dragen.
• Gebruik de droger niet, als het ook aan de waslijn kan.

Verlichting

• Verlicht de woning alleen op plaatsen waar iemand is.
• Buitenverlichting is vaak onnodig. Inbrekers laten zich niet afschrikken door verlichting.

Energieleverancier

• Als u het energieverbruik kunt ‘plannen’ is er een besparing mogelijk op de kosten van de energie, door lagere tarieven. Door te kiezen voor een dynamisch energiecontract, betaalt u elk uur een ander tarief voor elektriciteit. Het tarief is een dag van tevoren bekend, dus kan gekozen worden om te wassen, drogen, laden, enz. op het gunstigste moment. Het is ook dé weg naar de energietransitie, want de laagste tarieven gelden als er energie ‘over’ is doordat het hard waait en/of omdat de zon schijnt. De hoogste tarieven gelden juist als er veel verbruikt wordt terwijl het niet waait en de zon niet schijnt. Door stroom te gebruiken als de tarieven laag zijn helpt u dus de eigen portemonnee én het energienet wordt ontlast. Veel mensen met een dynamisch contract zijn daar heel tevreden over. De gemiddelde prijs was afgelopen jaren lager dan bij een variabel contract. Er zit echter wat meer risico in, op plotseling stijgende energieprijzen.

Vervoer

• In deze opsomming mag het onderwerp vervoer natuurlijk niet ontbreken.
  Te voet of met de fiets is natuurlijk het meest gezond en geeft juist energie. Als de afstand groter is of er moeten materialen vervoerd worden, dan is daar het openbaar vervoer. Voor velen biedt openbaar vervoer geen goede oplossing, zeker op het platteland. Dan komt al snel de auto in beeld. De auto zorgt voor veel vrijheid, maar helaas ook voor maandelijkse kosten. Om die te beperken een aantal tips over autorijden.
  Neem geen onnodig grote auto. Kies een auto met een laag brandstofverbruik. Rij niet te snel. Anticipeer, dus op tijd gas los. Controleer de bandenspanning regelmatig. Airco alleen aan als het nodig is. Pas de tips toe van ‘Het Nieuwe Rijden’. De grootste besparing op brandstofverbruik is te halen door te kiezen voor een elektrische auto. Het verbruik is gemiddeld 1kWh per 8 kilometer in de zomer en 1kWh per 5 kilometer in de winter. Bij een prijs van € 0,25/kWh kost dat minder dan € 0,04 per kilometer. Benzine voor een auto kost al snel € 0,10 per kilometer. Bij 10.000km per jaar bespaart een elektrische auto dan jaarlijks € 600,- aan brandstof. Bij eigen zonnepanelen en/of een dynamisch energiecontract kost de elektriciteit nog veel minder, gemiddeld € 0,08/kWh.
  Er zijn veel argumenten voor en tegen elektrisch rijden. Iedere situatie geeft een andere afweging, maar algemeen kan gezegd worden dat het heel interessant is voor mensen met: eigen garage of eigen oprit, tweede auto, dagelijkse woon-werkverkeer van meer dan 25km per dag, dynamisch energiecontract, zonnepanelen.
  Het is veel minder interessant als u afhankelijk bent van laden op de openbare weg of vaak lang onderweg bent en niet na 2 uur rijden een pauze wenst van 20 minuten.

> Wordt verder aangevuld, tips altijd welkom!!!

Energiebesparende maatregelen

Voor verdere energiebesparing moeten we aan de slag. Sommige maatregelen zijn snel uitgevoerd, voor andere maatregelen is een verbouwing en hulp nodig. Vaak wordt daarbij de term ‘terugverdientijd’ genoemd. Dat is de tijd die nodig is om (door het besparen van gas en elektriciteit) de aanschafprijs terug te hebben verdiend. Daarbij worden 2 dingen nog niet betrokken: Het toegenomen comfort en het feit dat een woning waar maatregelen zijn genomen, vaak meer waard is dan een slecht geïsoleerde woning waar die maatregelen niet zijn toegepast. Ik zal bij elke maatregel de geschatte terugverdientijd noemen. Het is wel afhankelijk van de persoonlijke situatie, dus een gemiddelde. Woningeigenaren kunnen subsidie krijgen voor heel veel maatregelen. [Subsidie]

Verwarming

• Koop een mooie deken voor in de bank. Niets gezelliger dan een boek lezen of tv kijken, (samen) onder een dekentje. 😊 De temperatuur kan dan omlaag. Terugverdientijd < 1 jaar.
• Koop pantoffels. Met warme voeten, voelt het sneller warm genoeg. Terugverdientijd < 1 jaar.
• Kies voor een klokthermostaat. Daarin kan je je weekschema programmeren waarbij automatisch de nachtstand wordt ingesteld om bijvoorbeeld 21:00 ’s avonds en waarbij de woning op temperatuur is bij ontwaken of thuiskomen. Vraag advies. Terugverdientijd 5 jaar.
• Koop deurdrangers of deurveren voor de deuren tussen wel en niet verwarmde kamers. Terugverdientijd < 1 jaar.
• Vervang een oude ketel. Sommige mensen zijn trots dat ze al 20 jaar met hun ketel doen, maar in werkelijkheid zorgt dat voor onnodig hoog energieverbruik. Ook een ketel die toen de benaming HR-ketel kreeg, kan inmiddels vervangen worden voor een ketel die veel minder gas én elektriciteit verbruikt. Terugverdientijd 8 jaar; als de oude ketel geen HR ketel is, dan nog veel korter.
• Een infraroodkachel op de plek waar je uit de douche stapt kan een alternatief zijn voor het verwarmen van de hele badkamer. Terugverdientijd 2-5 jaar.
• Koop radiatorfolie en breng dat aan achter elke radiator. Terugverdientijd < 1 jaar.
• Installeer een warmtepomp. Er is bij traditionele elektrische kachels ongeveer 10 kWh nodig om voor net zo veel warmte te zorgen als van 1 kuub gas via een HR ketel. Dus normaal is stoken op gas voordeliger. Elektrische verwarming kan soms voordeliger uitpakken, als het om een korte periode gaat in een kleine ruimte. Een infraroodkachel heeft daarbij het voordeel dat niet de lucht, maar personen en het interieur verwarmd worden door straling. Dat voelt comfortabeler. Uitzondering op de regel dat elektriciteit duurder is dan gas is als het om een warmtepomp gaat. Dan is er ongeveer 2,5 kWh nodig om voor net zo veel warmte te zorgen als van 1 kuub gas via een HR ketel. Bij een gasprijs van € 1,40 en een prijs van € 0,25 / kWh is gas ruim 2x zo duur. Een warmtepomp is een grote investering, advies is noodzakelijk. Er kan subsidie voor worden verkregen, wat de terugverdientijd terugbrengt naar 8 jaar.
• Balansventilatie is een verbeterde vorm van mechanische ventilatie, waarbij de warmte uit de afgezogen binnenlucht gebruikt wordt om de frisse buitenlucht te verwarmen. Het is (nog) niet verplicht maar wordt sterk aanbevolen voor nieuwbouw. Het is ook mogelijk om achteraf in te bouwen in een oudere woning. Vraag advies. Terugverdientijd 15 jaar. En extra comfort!
• Heeft u een oude ventilatorbox voor de mechanische ventilatie op wisselstroom? Dan is het extra interessant om die te vervangen voor een ventilatiewarmtepomp. Het formaat is ongeveer even groot, er is geen buitenunit nodig, geen grote ingrepen in de woning en het levert direct een besparing op. Terugverdientijd 6 jaar.
• Je woning koel houden in de zomer kan met airco, maar dat vraagt veel energie. Je woning passief koel houden door buitenzonwering en slim ventileren (zodra de buitentemperatuur aan de schaduwkant van de woning lager is dan de binnentemperatuur) kost minder.

Isoleren

• Bij verwarming mogen we uiteraard niet vergeten waar die warmte blijft. Het verdwijnt via ramen en deuren, door kieren en ventilatie, via het dak, muren en vloer. Om dat warmteverlies te beperken, zijn moderne woningen goed geïsoleerd. Bij een oudere woning is daar vaak nog heel veel winst te halen. Ook het comfort verbetert sterk door isolatie.
• Via het dak is met isolatie veel winst te behalen. Terugverdientijd 6 jaar.
• Als de zolder niet in gebruik is, kan ook alleen de zoldervloer worden geïsoleerd. Dat is eenvoudig en de terugverdientijd is dan slechts 3 jaar.
• Muurisolatie is afhankelijk van het materiaal van de buitenmuur. Terugverdientijd 6 jaar.
• Vloerisolatie. Terugverdientijd 8 jaar.
• Vervanging enkel glas naar HR glas. Terugverdientijd 10 jaar.

Douchen

• Koop een waterbesparende douchekop. Terugverdientijd < 1 jaar.
• Installeer een thermostatische mengkraan voor de douche. Het geeft comfort en het voorkomt dat je naast een te warme of te koude waterstraal aan je kraan staat te draaien. Terugverdientijd 2-5 jaar.
• Installeer een douche-wtw. De warmte van het wegstromende water wordt dan gebruikt voor verwarming van het koude water richting de douche. Terugverdientijd 15 jaar.

Koken

• Koop een snelkookpan. Doordat zo’n pan onder druk komt, kan de watertemperatuur oplopen tot 120°. Dat verkort de kooktijd aanzienlijk.

Verlichting

• Vervang gloeilampen of halogeenlampen door LED. Terugverdientijd 2 jaar.

Zonnepanelen

• Een groot deel van de benodigde elektriciteit kan opgewekt worden met zonnepanelen, afhankelijk van de grootte en ligging van het dak. Door daling van de prijzen van panelen is subsidie niet langer nodig, om ze aantrekkelijk te maken. Momenteel geldt nog een salderingsregeling, waarbij opgewekte elektriciteit kan worden weggestreept tegen verbruikte elektriciteit. Deze regeling stopt op 1-1-2027. Van 1-1-2027 tot 1-1-2030 wordt nog wel minimaal 50% van de kale leveringsprijs betaald voor opgewekte stroom. Veel energieleveranciers rekenen nu al kosten voor het terugleveren. Daardoor is een dynamisch contract extra aantrekkelijk voor mensen met zonnepanelen. Terugverdientijd 7 jaar. P.s. In het verleden was een ligging van de panelen op het zuiden het meest aantrekkelijk. Bij een dynamisch contract is het juist voordeliger om de helft op het oosten en de helft op het westen te leggen vanwege de hogere prijs voor elektriciteit in de vroege ochtend en namiddag en de lagere prijs rond het middaguur.

Thuisbatterij

• Een thuisbatterij kan gebruikt worden om opgewekte energie van zonnepanelen in op te slaan. De capaciteit is niet voldoende om in de zomer opgewekte energie in de winter te gebruiken. Wel kan het gebruikt worden om dagelijks de overdag opgewekte energie te gebruiken na zonsondergang. Vanaf 1-1-2027 zit daar een groot voordeel, omdat vanaf dat moment een verschil zit in tarief tussen de ontvangst voor opgewekte elektriciteit en de prijs die betaald wordt voor afgenomen elektriciteit. Vanwege de hoge kosten van een thuisbatterij is de kans aanwezig dat hij niet terugverdiend wordt binnen de levensduur van de batterij. Er kan met een slimme thuisbatterij extra inkomen worden gegenereerd door deel te nemen aan de onbalansmarkt. Dat kan geautomatiseerd via de energieleverancier. In 2024 werd daarmee tot 25% van de aanschafprijs van de thuisbatterij verdiend. De terugverdientijd zou dan ineens teruglopen naar 4 jaar. Maar resultaten uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst. Het advies is om goed na te denken en goed advies in te winnen, voordat tot aanschaf van een dure thuisbatterij wordt besloten.

> Wordt verder aangevuld, tips altijd welkom!!!